Κυριακή 16 Αυγούστου 2009

ΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑ ΓΝΩΡΙΖΩ ΟΤΙ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΙΠΟΤΕ



<< ἑν οῖδα ότι ουδεν οιδα >>

Όταν ο Σωκράτης άκουσε το χρησμό του Μαντείου των Δελφών , ο οποίος ανέφερε ότι είναι ο σοφότερος άνθρωπος του τότε γνωστού κόσμου , απάντησε με την ακόλουθη φράση << ένα πράγμα γνωρίζω , ότι δεν γνωρίζω τίποτα >> . Με αύτη τη φράση ο μεγάλος φιλόσοφος της αρχαιότητας , ο οποίος πρώτος ασχολήθηκε με την ηθική φιλοσοφία , επιδίωκε να αποδείξει ότι κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να γνωρίζει τα πάντα και ουδείς είναι σοφότερος ή εξυπνότερος από όλους τους υπολοίπους . Ο κάθε άνθρωπος γνωρίζει ή κατέχει ένα συγκεκριμένο αντικείμενο και κάποιος άλλος κάτι άλλο . Έπειτα , κάποιοι είναι να γνωρίζουν περισσότερα από κάποιους άλλους , αλλά δε γίνεται να γνωρίζουν τα πάντα ( να συσσωρεύουν τα πάντα όλη τη γνώση του κόσμου ) . Επιπρόσθετα , το γνωμικό αυτό αποδεικνύει τη μία από τις φιλοσοφικές μεθόδους του Σωκράτη , την ειρωνεία το βασικό του εργαλείο για την αναζήτηση της αλήθειας . Ο φιλόσοφος προσποιείτο στο συνομιλητή του ότι δε γνώριζε τίποτε για το θέμα το οποίο συζητούσαν και περίμενε να ακούσει την άποψη του αντιπάλου αρχικά και αργότερα με τις απλοϊκές του ερωτήσεις να φέρει στη δική του άποψη .
Αν θέλαμε στις μέρες μας να ταυτοποιήσουμε το απόφθεγμα του Σωκράτη και να το αφιερώναμε κάπου , ασφαλώς και θα ταίριαζε σε όλους αυτούς τους δήθεν ειδήμονες και επαΐοντες των παραθύρων των δελτίων ειδήσεων , οι οποίοι έχουν γνώμη και θέση για τα πάντα . Όλοι αυτοί οι οποίοι διατυπώνουν απόψεις από θέματα οικονομικά μέχρι αστροφυσικά . Αλήθεια , αν ζούσε ο Σωκράτης πόσο πολύ θα τους είχε εξευτελίσει ; Παράλληλα , η φράση ταιριάζει απόλυτα σε όλους εμάς οι οποίοι νομίζουμε ότι γνωρίζουμε πολύ καλά τους γύρω μας , αλλά τους ξέρουμε πολύ λίγο και το αντιλαμβανόμαστε όταν τους χάσουμε .
Εν τέλει , παρατηρούμε τη διαχρονικότητα της φράσεως και πόσο επίκαιρη είναι ακόμη και σήμερα . Μήπως σήμερα που νομίζουμε ότι γνωρίζουμε τα πάντα λησμονήσαμε να γνωρίσουμε τον ίδιο τον εαυτό μας , όπως θα αναφωνούσε και ο Σωκράτης << γνῶθι σευατόν >> .